Fundusze Unijne

Raport bezpieczeństwa pracy w polskich firmach

W 2019 roku Koalicja Bezpieczni w Pracy wydała raport „Bezpieczeństwo Pracy w Polsce 2019: mobbing, depresja, stres w miejscu pracy”. Celem projektu było zbadanie świadomości pracowników na temat wpływu czynników psychospołecznych w miejscu pracy na bezpieczeństwo pracy. W badaniu wzięli udział etatowi pracownicy biurowi i fizyczno-umysłowi, zatrudnieni w małych, średnich i dużych firmach: uwzględniono mix branż obecnych w gospodarce.

Najważniejsze wnioski z raportu Bezpieczeństwa Pracy w Polsce 2019 to:

  • duża skala występowania zjawisk psychospołecznych, takich jak nieodpowiednie traktowanie przez przełożonego, mobbing, stres,
  • niewystarczające działania regulujące, mające na celu wyposażenie służb BHP w narzędzia do przeciwdziałania zagrożeniom psychospołecznym na rynku pracy.

Stres i nieodpowiednie traktowanie

Według raportu, 85% respondentów odczuwa stres w pracy, 63% respondentów doświadczyło nieodpowiedniego traktowania przez przełożonego, 53% pracowników doświadczyło w pracy przemocy słownej, 46% było ofiarami mobbingu w pracy i skarży się na wykluczenie ze strony pracowników. 39% pracowników doświadczyło w pracy dyskryminacji oraz 14% było ofiarami przemocy fizycznej.

Lekceważenie takich zjawisk może przynieść w przyszłości wysokie koszty ponoszone przez pracodawców, jak również obciążenie systemu Ubezpieczeń Społecznych przez długoterminowe zwolnienia i nieobecność pracowników. W dłuższej perspektywie, może dojść do wykluczenia części pracowników z rynku pracy, co może pogorszyć sytuację w Polsce poprzez niewystarczającą ilość rąk do pracy.

Warunki pracy i ich wpływ na wykonywane zadania

Jeżeli chodzi o warunki pracy, respondenci zostali poproszeni o wskazanie pięciu czynników, które mają największy wpływ na ich pracę. Na pierwszym miejscu znalazła się atmosfera w pracy (53%), następnie stres (49%), ilość obowiązków, przepracowanie (47%), zmęczenie (41%) oraz warunki pracy np. oświetlenie (37%).

Ogólna atmosfera w pracy nie tylko wpływa na efektywność wykonywania zadań, ale i satysfakcję pracowników, ich samopoczucie przynależności do zespołu i zdrowie psychiczne. Stres pojawia się na drugim miejscu jako czynnik wpływający na efektywność pracy. 14% respondentów doświadcza stresu cały czas, ale jest on wpisany w ich specyfikę pracy. 42% respondentów odczuwa stres często, 13% sporadycznie, w pojedynczych sytuacjach. Prawie połowa badanych (48%) traktuje stres jako czynnik neutralny, który jest ich stałym elementem pracy. Natomiast 37% pracowników określa stres, jako negatywny wpływ, który zniechęca ich do pracy, a 15% określa stres jako pozytywny który motywuje do działania.

Najbardziej stresującymi czynnikami w miejscu pracy są:

  • presja czasu, zbyt mało czasu na wykonanie zadania,
  • nadmiar obowiązków, „przeładowanie pracą”,
  • niewystarczające wynagrodzenie za wykonywaną pracę,
  • odpowiedzialność zawodowa, obawa przed wyrządzeniem szkody,
  • krytyka przełożonego.

Tymczasem, za najmniej stresujące czynniki w miejscu pracy zostały wybrane np. kontaktowanie się przełożonego poza godzinami pracy, przenikanie życia zawodowego w prywatne i dążenie do zaspokojenia własnych potrzeb np. chęć awansu.

Mobbing – świadomość i występowanie

Kolejnym negatywnym zjawiskiem w miejscu pracy jest mobbing. Znalazł się on na 9. miejscu zjawisk wpływających na efektywność pracy. Z określeniem mobbing spotkała się większość pracowników, bo aż 78%. Mobbing najczęściej definiowany był jako nękanie, stres, presja wymuszenia oraz prześladowanie. Respondenci który deklarują, że spotkali się z negatywnym i nieodpowiednim traktowaniem przez przełożonego, to aż 18% doświadczających tego wielokrotnie. Równie często występowała przemoc słowna. Większość respondentów deklaruje, że nigdy nie doświadczyła przemocy fizycznej w miejscu pracy.

W kwestii mobbingu 14% respondentów doświadczyło go wielokrotnie, a 34% jeden lub dwa razy było świadkiem jego występowania. Przyczyną mobbingu może być dyskryminacja ze względu na wygląd pracownika. Jedno z pytań dotyczyło porady dla kolegi z pracy, który jest wyśmiewany przez innych z powodu nadwagi. 27% respondentów poradziłoby mu, aby sam porozmawiał z przełożonym, 20% aby nabrał dystansu, 7% aby zmienił pracę, a 4 % aby poprawił swoją sylwetkę, by przestać być obiektem kpin. Taką sytuację 83% respondentów uznało za mobbing.

Przeciwdziałanie i poprawa warunków pracy

Niektóre firmy podejmują działania mające na celu przeciwdziałać mobbingowi, dyskryminacji i innym negatywnym zjawiskom. Takie przedsięwzięcia prowadzone są w miejscach pracy 26% respondentów, jednak ponad połowa wykazała, że działania zapobiegawcze nie są podejmowane. Duża część respondentów, bo aż 75% wybrałaby pracę, która oferuje niższe zarobki, ale lepsze warunki psychospołeczne. Może to świadczyć o tym, że wzrasta świadomość w kwestii czynników, które negatywnie wpływają na zdrowie fizyczne i psychiczne. 69% ankietowanych jako wysoki ocenia wpływ czynników psychospołecznych na zdolność wykonywania obowiązków zawodowych. Ponad połowa badanych uważa, że w ich miejscu pracy wystarczająco dużą uwagę przykłada się do stworzenia dobrych warunków psychospołecznych i dobrej atmosfery.

Lekcję muszą odrobić zatem bhpowcy, pracodawcy, ale również ustawodawca.

Źródło: http://bezpieczniwpracy.pl/wp-content/uploads/2019/10/Raport-Bezpiecze%C5%84stwo-Pracy-w-Polsce-2019.pdf

Udostępnij na Facebooku
Udostępnij w LinkedIn