Od momentu pojawienia się na rynku motoryzacyjnym standardu IATF 16949:2016 organizacje zadają sobie pytanie – czy w związku z „nowym” wymaganiem dotyczącym bezpieczeństwa wyrobów niezbędny jest w organizacji Pełnomocnik ds. bezpieczeństwa wyrobów?
I tak, i nie.
Wymogi prawne
Przy omawianiu kwestii bezpieczeństwa i zgodności wyrobu oraz odpowiedzialności za nie warto być świadomym istnienia wymagań prawnych (kraju produkcji, wysyłki i krajów docelowych). W UE na przykład wymaganiami są np.:
- DYREKTYWA RADY (85/374/EWG) z dnia 25 lipca 1985 roku w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich dotyczących odpowiedzialności za produkty wadliwe, gdzie w artykule 1 czytamy: „Producent jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną przez wadę w jego produkcie.”
- DYREKTYWA 2001/95/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 3 grudnia 2001 roku w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów, gdzie w Rozdziale II, artykule 3 czytamy: „Producenci są zobowiązani do wprowadzania na rynek wyłącznie produktów bezpiecznych.”. Z Dyrektywy tej wynika również obowiązek producenta do przedstawienia wraz z wyrobem instrukcji towarzyszącej produktowi, a państw członkowskich do stworzenia systemu informacji o zagrożeniach wynikających z użytkowania wyrobów konsumpcyjnych.
Zatem dostarczając wyroby na rynek m.in. w UE musimy zapewnić ich zgodność z wymaganiami prawnymi – wyroby te muszą być wyrobami bezpiecznymi i zgodnymi.
Dodatkowe wymagania nakładane na producentów
Idąc dalej, uwzględniając rosnące oczekiwania klientów i coraz krótsze okresy na wprowadzenie nowych wyrobów na rynek, branża motoryzacyjna nakłada na producentów dodatkowe wymagania takie jak:
- Wymagania względem systemów zarządzania jakością dla produkcji seryjnej oraz produkcji części serwisowych w przemyśle motoryzacyjnym- standard IATF 16949:2016;
- Wymagania branżowe takie jak podręczniki referencyjne np. VDA 1, VDA 6.1, APQP AIAG, FMEA AIAG&VDA czy też „VDA Integralność wyrobu”;
- Specyficzne Wymagania Klientów zwane CSR;
- I inne wymagania klientów uwzględnione w procedurach, umowach jakościowych, załącznikach do umów.
Z powyższych wymagań wynika jednoznacznie, iż przy wprowadzaniu nowego wyrobu na rynek trzeba zapewnić, że jest to wyrób bezpieczny.
Standard
IATF 16949:2016 w pkt. 4.4.1.2 Bezpieczeństwo wyrobu wymaga od organizacji
posiadania udokumentowanego procesu zarządzania wyrobami i procesami
wytwarzania, związanymi z bezpieczeństwem wyrobu. W tym punkcie standard stawia
szereg wymagań związanych z bezpieczeństwem wyrobu, w tym: identyfikacji przez
organizację wymagań prawnych i regulacyjnych dotyczących bezpieczeństwa wyrobu,
określenia odpowiedzialności czy też szkoleń określonych przez organizację lub
klienta dla personelu zaangażowanego
w postępowanie z wyrobem związanym z bezpieczeństwem. Sam standard IATF
16949:2016 nie wymaga jednak powoływania funkcji Pełnomocnika ds. bezpieczeństwa
wyrobu.
Spełniając dalsze wymagania standardu IATF 16949:2016 musimy włączyć do zakresu SZJ specyficzne wymagania naszych klientów (CSR). CSR klientów zrzeszonych w organizacji IATF (BMW Group, Daimler AG, FCA, Ford Motor Company, General Motors, Groupe PSA, Groupe Renault, Volkswagen AG) są dostępne na stronie: https://www.iatfglobaloversight.org/
Tam znajdziemy m.in. specyficzne wymagania grupy VW, BMW czy Daimler’a, z których to wynika już konieczność powołania Pełnomocnika ds. bezpieczeństwa wyrobów. Grupa VW w swoim dokumencie: „Customer-Specific-Requirements (CSR‘s) of Volkswagen Group” ze stycznia 2018 r. – w punkcie 4.4.1.2 wymaga od swoich dostawców powołania Pełnomocnika ds. bezpieczeństwa wyrobów zgodnie z Formel Q i podręcznikiem VDA „Integralność wyrobu”, gdzie wymaganiem jest powołanie tzw: PSCR (Product Safety and Conformity Representative – Przedstawiciela ds. bezpieczeństwa i zgodności wyrobu).
Analogicznie BMW w swoich specyficznych wymaganiach z września 2017 r. w punkcie 4.4.1.2 wymaga powołania Pełnomocnika PSB („The supplier has to nominate a Product Safety Representative (PSB) in the B2B Portal…”).
Dostarczając zatem do klientów niemieckich: BMW, VW czy Daimler’a musimy w organizacji ustanowić wspomnianą funkcję i spełniać wymagania klienta co do zakresu odpowiedzialności powołanego Pełnomocnika ds. bezpieczeństwa (i aktualnie również zgodności) wyrobów. Funkcja ta wymaga posiadania odpowiedniej wiedzy na temat wyrobu, przepisów prawnych, narzędzi jakości i innych.
Należy zawsze i bezwzględnie pamiętać również o tym, że podstawowym obowiązkiem producenta jest dopuszczanie jedynie zgodnych/bezpiecznych wyrobów.
W jaki sposób zapewnić spełnienie tych wymagań? Jaki zakres odpowiedzialności i jakie kompetencje powinien mieć powołany PSCR? Odpowiedzi m.in. na te pytania poznasz podczas szkolenia Przedstawiciel ds. bezpieczeństwa i zgodności wyrobu (PSCR).
Autor: Anna Kubieniec
anna.kubieniec@sqda.pl
